Na szlaku Powstania Wielkopolskiego z Gorzowa Wielkopolskiego przez Wieleń i dalej...

W sobotnie południe 17 czerwca Ziemię Wieleńską  odwiedzili miłośnicy historii i krajoznawstwa z Gorzowa Wielkopolskiego, Witnicy, Starego Polichna, Brzozy i okolic. Wycieczkę zorganizowało Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Gorzowie Wielkopolskim.

Gości "Szlakiem Powstania Wielkopolskiego" pod Pomnikiem Wdzięczności w Wieleniu w imieniu gospodarza gminy Wieleń burmistrza Elżbiety Rybarczyk powitali przedstawiciele Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego Koło Ziemi Wieleńskiej Przemysław Grześkowiak i Mirosław Nawrot, którzy w zarysie przedstawili historię przebiegu Powstania Wielkopolskiego w ówczesnym Powiecie Wieleńskim.

Uczestnicy wyjazdu zostali zapoznani z historią powstania Pomnika Wdzięczności, dziś dumnie stojącego w Parku I. Paderewskiego oraz w zarysie z historią Wielenia. Następnie odwiedzono Wrzeszczynę, gdzie pod pomnikiem upamiętniającym Powstańców Wielkopolskich uczestników wycieczki powitał sołtys wsi Mirosław Myszkowski (obecny przewodniczący Rady Miejskiej w Wieleniu) oraz członkowie TPPW Koło Ziemi Wieleńskiej, którzy przedstawili dzieje Wrzeszczyny, a przede wszystkim wydarzenia z okresu od 2 do 7 lutego 2019 roku.

Kolejnym punktem spotkania było Rosko. Przy pomniku nagrobnym Powstańców Wielkopolskich na terenie przykościelnym, grupę turystów przywitał sołtys Henryk Helak i Dyrektor Szkoły Podstawowej im. Powstańców Wielkopolskich w Rosku Roman Frąckowiak. Gościom przedstawiono wydarzenia, które w Rosku i okolicy miały miejsce przed i po wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Opowiedziano w zarysie o historii wsi i sąsiednich miejscowości, a także o wydarzeniach z 7 lutego 1919 roku, kiedy Rosko zostało zaatakowane przez niemieckich żołnierzy. Pokazano Pomnik Wdzięczności Powstańcom Wielkopolskim, jaki ufundowała społeczność Szkoły Podstawowej w Rosku, a także dwa duże głazy (inicjatywa sołtysa wsi Henryka Helaka i śp. Piotra Waśko - posła na Sejm VI kadencji, burmistrza Wielenia i samorządowca) u wjazdów do wsi, na których zawisły Krzyże Powstańcze oraz wypisano daty bitwy pod Roskiem i wzmianki o istnieniu osady Rosko.

Wielkim zainteresowaniem gości cieszyły się wielkoformatowe zdjęcia, znajdujące się wewnątrz budynku szkoły, a przedstawiające Powstańców Wielkopolskich po przysiędze i w czasie walk. Pokazano także zadbany przez sołtysa Helaka cmentarz poewangelicki z masowym grobem 12 żołnierzy niemieckich (jedynym takim w Wielkopolsce), gdzie posadowiony jest piękny granitowy krzyż oraz ustawione są dwie płyty granitowe, na których w języku polskim i niemieckim napisano informację o tym miejscu. Podkreślono, że "na naszej ziemi dbałość o cmentarze innych wyznań jest wyrazem naszego, chrześcijańskiego szacunku do człowieka i miejsc pochówku ludzi bez względu na narodowość czy wyznanie".

Ostatnim punktem wizyty był Gulcz, gdzie pod pomnikiem poświęconym Powstańcom Wielkopolskim oraz dwoma tablicami, na których wypisano nazwiska powstańców z Gulcza i okolic przekazano wiadomości historyczne z przebiegu działań Powstańców Wielkopolskich, pokazano zdjęcia potwierdzające stacjonowanie w budynku szkoły w Gulczu Oddziału Sanitarnego i Oddziału Kompanii Szamotulskiej. Zapoznano także z historią emigracji w II połowie XIX wieku mieszkańców Gulcza do Ameryki oraz dzisiejsze stosunki z potomkami emigrantów, z Polonią Amerykańską. Przedstawiono także krótką historię budowy Kościoła w Gulczu, który 28 czerwca 2023 roku będzie świętować 70-lecie konsekracji. Pokazano kościół w całości odnowiony.

Goście opuszczali gminę Wieleń pełni zachwytu i zauroczenia, kierowali się w kierunku Czarnkowa, Kąkolewic z muzeum pojazdów mechanicznych z repliką pojazdu Erhardt z okresu Powstania Wielkopolskiego, Budzynia z piękną Izbą Historii Ziemi Budzyńskiej, a dalej udali się do urokliwego Wągrowca, skąd powrócili do swoich małych Ojczyzn.

Krótki czas, jaki goście przeznaczyli na poznanie naszej wieleńskiej Małej Ojczyzny nie pozwolił nam na szersze przedstawienie historii, tradycji i kultury, a przede wszystkim ciekawych ludzi oraz bogactwa naszej Ziemi dzisiaj.

Mirosław Nawrot, prezes TPPW 1918-1919 Koło Ziemi Wieleńskiej