Prezes Wód Polskich: nie mamy nic przeciwko ustalaniu taryf za wodę przez gminy

Nie mamy nic przeciwko ustalaniu taryf na wodę przez gminy - zapewnił w rozmowie z PAP prezes Wód Polskich Mateusz Balcerowicz. Dodał, że jedną ze zmian, które warto rozważyć w gospodarce wodnej, jest utworzenie specjalnego funduszu wodnego, usprawniającego procesy inwestycyjne.

Nowy szef Wód Polskich (powołany 8 lipca br.) zapewnił, że jest zwolennikiem ewolucyjnych zmian, a nie rewolucji. Wskazał jednak, że Wodom Polskim potrzebna jest optymalizacja niektórych działań, by zapewnić większą skuteczność i sprawność w działaniu instytucji.

Jednym z takich obszarów - jak mówił - są finanse. - Wody Polskie potrzebują narzędzia, które pozwoli przejść z finansowania rocznego na wieloletnie, co umożliwi lepsze planowanie i efektywniejsze prowadzenie inwestycji - wskazał. Wyjaśnił, że „uwzględniając specyfikę inwestycji w gospodarce wodnej niezbędne jest zagwarantowanie możliwości dysponowania środkami w perspektywie realizacji projektu – a więc w perspektywie wieloletniej”. - Finansowanie z dotacji budżetowej nie daje nam takich możliwości - zaznaczył.

Na bazie funkcjonujących już i sprawdzonych rozwiązań Balcerowicz proponuje utworzenie specjalnego funduszu wodnego, który działałby np. na zasadach Krajowego Funduszu Drogowego. Wyjaśnił, że fundusz mógłby być finansowany z przychodów Wód Polskich (ok. 500 mln zł), dotacji z budżetu państwa oraz innych źródeł - Pieniędzy nie byłoby na początek dużo więcej niż obecnie, ale pamiętajmy, że pod środki z rachunku funduszu można zaciągać zobowiązania niezbędne do finansowania wieloletnich inwestycji - wskazał. Balcerowicz podkreślił, że dysponując m.in. pieniędzmi unijnymi, projektów Banku Światowego, Banku Rozwoju Rady Europy oraz budżetu państwa, Wody Polskie będą w stanie znacznie efektywniej realizować niezbędne inwestycje, w tym przeciwpowodziowe.

Drugim obszarem, w którym Balcerowicz dostrzega możliwość optymalizacji działania instytucji którą kieruje, jest zintensyfikowanie współpracy z samorządami. - Ta współpraca już się zaczęła, podpisaliśmy szereg porozumień, które zakładają współdziałanie. Czasami to my gwarantujemy środki np. na utrzymanie urządzeń wodnych czy czyszczenie brzegów rzek, a organizację przetargów i odbiory prac bierze na siebie samorząd, a czasami jest odwrotnie - wyjaśnił. Dodał, że taka współpraca sprawdza się podczas usuwania skutków powodzi z września 2024 roku. Dodał, że bazując na tych doświadczeniach można w tej formule również prowadzić inwestycje.

Zapytany czy dobrym pomysłem jest powierzenie ustalania taryf za wodę i ścieki samorządom, powiedział, że „Wody Polskie nie mają nic przeciwko temu, by ten proces wrócił do rad gmin". Przypomniał też, że przygotowywany przez Ministerstwo Infrastruktury projekt nowelizacji ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków zakłada, że ceny za wodę będą ustalały gminy, a Wody Polskie będą ingerowały, jeśli średnioroczna podwyżka przekroczy 15 proc.

Z kolei pytany o pomysł taryf progresywnych (cena za wodę miałaby rosnąć wraz ze wzrostem jej zużycia), który również znalazł się w projekcie, Balcerowicz wskazał, że budowa docelowego systemu taryfowania leży w gestii Ministerstwa Infrastruktury, które prowadzi proces legislacyjny.

Jak poinformowało PAP Ministerstwo Infrastruktury, obecnie trwa analiza pod 200 uwag, propozycji i opinii zgłoszonych do projektu podczas konsultacji społecznych. „Z uwagi na szerokie oddziaływanie zmian ujętych w projekcie ustawy niezbędne jest szczegółowe wyjaśnienie zgłaszanych wątpliwości, aby planowane zmiany zapewniły prawidłowe funkcjonowanie systemu taryfowego" - wyjaśnił resort.

Od 2017 roku taryfy na wodę i ścieki zatwierdza PGW Wody Polskie (na podstawie wniosków składanych przez przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjne). Wody Polskie pełnią rolę organu regulacyjnego, sprawdzając zgodność taryf z przepisami i interesem odbiorców. Stawki ustalane są raz na trzy lata, ale w uzasadnionych przypadkach, w szczególności jeżeli wynika to z udokumentowanych zmian warunków ekonomicznych oraz wielkości usług i warunków ich świadczenia, przedsiębiorstwo wod-kan w trakcie obowiązywania dotychczasowej taryfy może złożyć do organu regulacyjnego wniosek o skrócenie okresu obowiązywania tej taryfy wraz z projektem nowej taryfy oraz uzasadnieniem. Do 2017 roku taryfy za wodę i ścieki były ustalane przez samorządy.

ewes/ mick/ lm/ mp/